Deze bijdrage verscheen oorspronkelijk op 22 januari 2011 op leefdaal.be.
Het woonhuis ‘In den Heerdt’ op het dorpsplein te Leefdaal (Dorpstraat 516) is in 1735 gebouwd. Het heeft in het dorp een belangrijke rol gespeeld. In 1440 stond op deze plaats al een bedrijf. Het was een leengoed van de heer van Leefdaal, geen cijnsgoed. De bewoner betaalde tot 1796 geen cijns, een vast bedrag dat jaarlijks aan de dorpsheer moest worden afgedragen. Elke opvolger diende wel een leenverhef, een soort successierecht, te betalen.
De huidige woning hoorde vroeger bij een middelgroot landbedrijf en was eeuwenlang tezelfdertijd een winkel en een herberg met een eigen brouwerij.
Het gebouw is een perfect voorbeeld van wat men de traditionele stijl noemt. Traditioneel wil zeggen dat het gebouwd is met streekeigen zand- en baksteen op de wijze die vroeger bij ons gebruikelijk was. Het hoge, scherpe dak wijst erop dat het huis ooit met stro was gedekt. De zijgevels steken boven het dak uit om de strobedekking tegen uitrafelen te beschermen en het overslaan van een eventuele brand te bemoeilijken. De fraaie afwerking van de geveltoppen met vervlechtingen is buiten niet meer zichtbaar. Het mooie rondboogdeurtje is een bijkomend stijlkenner. De oorspronkelijke kruisramen zijn verdwenen.
Traditionele woningen waren, zo goed als vroeger mogelijk was, aangepast aan ons klimaat en vooral aan de behoeften van de bewoners. Het was hun belangrijkste eigenschap, die later onder de invloed van de Franse stijlen verloren ging.
De huidige bewoonster van In de Heerdt heeft, tezamen met haar te vroeg overleden man, het huis prachtig laten restaureren. De grijze cementlaag die sinds het begin van de vorige eeuw alle buitenmuren overdekte is waar mogelijk verdwenen. De oude materialen prijken opnieuw in hun oorspronkelijke pracht: witgrijze zandsteen en oranjerode met hout gebakken baksteen.
Oorspronkelijk waren alle muren gewit, een jaarlijkse karwei die niet meer van onze tijd is. De steen met de oude naam die vroeger op de gevel prijkte is nu ingebouwd in de hall van het huis.
(Willy Brumagne, 1932-2013)
De gevelsteen, nu ingemetseld in de hall.
Achterkoer met stallingen. De boer heeft speciaal voor de fotograaf zijn zondagse pak aangetrokken.
Erfgoedkamer 
Pingback: Het Schepershuis, Kerkkring 4 | Erfgoedkamer